Geleiding zorgt voor een warmtetransport als gevolg van een temperatuurverschil door een of ander materiaal heen. Metalen geleiden goed en kunststoffen slecht. (Vacuüm geleidt per definitie niet). Dit kan zo een factor 100 schelen. Voor een huis zijn we gebaat bij een slechte geleiding. Een huis heeft uiteraard veel oppervlak en daardoor ook veel verliezen door geleiding. Deze vorm van verlies is zeer constant en daar valt goed aan te rekenen, tenminste als je de juiste gegevens ter beschikking hebt. Elk oppervlak aan je huis heeft een bijdrage aan de verliezen en dan is het een kwestie van de verliezen bij elkaar optellen om het totaal te weten. Dit verlies wordt berekend bij de warmteverliesberekening (WVB).
Als je gaat isoleren, denk dan ook aan het glas en de kozijnen. Over enkel glas hoeft helemaal geen discussie te zijn, dit is een zeer grote verliespost. Gewoon dubbelglas loont ook om te vervangen voor HR++ glas. Dit HR++ glas heeft een isolatiewaarde van 1,2 W/m2.K. Als de spouw van dat dubbelglas gevuld is met Krypton gas kan de isolatiewaarde zelfs 1,0 W/m2.K zijn. Bij triple glas komt het in de buurt van de 0,7 W/m2.K. Veel mensen zegt dit niet veel. Daarom een klein sommetje.
Gemiddeld is het temperatuurverschil in de winter 12 graden (6 graden buiten, 18 graden binnen) gedurende 180 dagen. We nemen voor het gemak 1 m2 glasoppervlak.
Bij 1 W/m2.K is het verlies bij 12 graden verschil 12 W/ m2 en kost het in de gehele winter:
180 d x 24 h/ d x 12 W/ m2.K = 51,8 kWh.
Als we dit met een heel zuinige bodemwarmtepomp met een COP van 5 moeten bijstoken, dan kost het 10,4 kWh (€ 5,35) aan elektriciteit. Voor verwarming met aardgas is dat dan 5,6 m3 ( € 12,66).
Om het in de context te plaatsen:
Hieronder een tabel met verliezen op jaarbasis, genoemde U-waarden zijn een indicatie:
Glastype | U (W/m2K) | Verlies (kWh/m2) | Verlies BWP (/ m2) | Verlies gas (/ m2) |
| Enkel | 5,7 | 295 | € 30,49 | € 72,16 |
| Dubbel | 3,0 | 155 | € 16,05 | € 37,98 |
| HR++ | 1,2 | 62 | € 6,42 | € 15,19 |
| HR++ Krypton | 1,0 | 52 | € 5,35 | € 12,66 |
| Triple | 0,7 | 36 | € 3,60 | € 8,86 |
Realiseer je dat als je het warmteverlies vermindert, je een kleinere en goedkopere warmtepomp nodig hebt. Bovendien heb je ook minder zonnepanelen nodig om het elektrisch verlies te compenseren. Beiden maakt de oplossing kleiner en goedkoper.
Stel een bodemwarmtepomp kost inclusief boring € 13.500 (even een mooi maar realistisch getal) en levert bij mijn huis 9.000 kWh per jaar. In theorie zou de warmtepomp 1.554/ 9.000 = 1/6 kleiner en simpel gesteld 1/6 goedkoper kunnen zijn. De bron kan immers ook kleiner. Samen met één zonnepaneel minder bespaar je € 2.500.
Dit is natuurlijk een theoretische benadering, maar als er nog meer van dit soort zaken spelen, zoals bij isolatie en de dimensionering van de WTW, dan stapelt het zich op en gaat het sommetje wél op.
Nog één belangrijke opmerking.
Bij nieuwbouw is het gebruikelijk om bij het toepassen van een WTW geen roosters te plaatsen in de ramen. Dat hoeft ook niet, want de WTW geeft verse lucht. Bij bestaande bouw moet men er rekening mee houden dat mogelijk de WTW niet overal verse lucht kan leveren. Mocht bij bestaande bouw de WTW verse lucht in een ruimte leveren, dan kunnen bij vervanging van glas door glas met betere isolatie de eventuele roosters vervallen. De ramen worden dan ook wat goedkoper en heb je minder last van tocht door de ventilatieroosters.
Vloerisolatie:
Als je een warmteverliesberekening maakt, kan je uitrekenen hoeveel warmte je verliest door de vloer heen. Dit is puur een kwestie van geleiding. Bij bestaande woningen is de berekening lastig, vooral omdat er weinig bekend is van de vloer. Daarom wordt er bij bestaande woningen vaak gebruik gemaakt van vuistregels. Dan nog heb je te maken met de bedekking van de vloer, eventuele isolatieplaten en de afwerklaag. We kunnen daar heel ingewikkeld over doen maar ik houd het liever simpel. Als ik 800 m3 aardgas gebruikte in het verleden, dan kan je zeggen dat ca 30% warmteverlies was door tocht en ventilatie. De rest gaat verloren door de vloer, de ramen en de muren. Met elkaar is dit 560 m3 verlies. Ongeveer 15% van de warmte gaat door de vloer (= ca 10% van het totaal). Met een perfecte isolatie had ik dus 80 m3 aardgas per jaar kunnen besparen. Toen ging het voor mij om een bedrag van minder dan ca. € 70 per jaar. (inmiddels 3 keer zoveel) Dit komt bij controle overeen met mijn WarmteVerliesBerekening. Met de warmtepomp worden de verhoudingen niet anders, het is ongeveer 15 % van het verlies zonder de ventilatie.
De vraag is dan of ik vloerisolatie moet doen. In principe kan ik daar in mijn geval kort over zijn. Ik kan in de kruipruimte niet onder de woonkamer komen tenzij ik daar een gang onder de fundering graaf. Om deze reden stopt het voor mij.
Maar stel nu dat ik er wél bij zou kunnen. Zou het dan lonen? De kosten zijn relatief hoog, denk aan €1000 – €1500. Met aardgas duurt het dan 14 -21 jaar voordat je het terug verdient. Met een warmtepomp zou ik 180 kWh (10 % van het elektriciteitsverbruik voor verwarming) nodig hebben om dit te compenseren. Als ik geen zonnepanelen zou hebben zijn de kosten € 38 per jaar en duurt het zelfs 26 – 29 jaar voordat ik het terugverdien.
Nu, in 2022 is het verhaal anders. De prijzen zijn bijna 3 keer zo hoog geworden van de energie waardoor de terugverdientijd ruwweg ook een factor 3 korter wordt.
Er is echter wél een argument om het toch te doen indien mogelijk: Comfort Verhoging. In het geval van stilstaande lucht (geen tocht of convectie) dan wordt de vloer kouder dan de omgeving in de woonkamer, denk aan 16 °C of zo. Dan kan je koude voeten krijgen. In mijn geval heb ik laag temperatuur radiatoren die de lucht licht in beweging zet middels langzaam draaiende ventilatortjes (i.v.m. geluid). Er is dan uitwisseling van warmte en de vloer wordt daardoor ook iets warmer, zeg 1 a 2 graden lager dan de omgeving.
Zoals gezegd, bij mij kan het niet, en het is erg duur waardoor ik het niet terugverdien. Het comfort neemt wel toe. In mijn situatie is het voordeel beperkt.