Bij de bodem/water warmtepomp worden een of meerdere bronnen geboord. De bron wordt ook wel de warmtewisselaar of mortelpaal genoemd. De opbrengst van een bron wordt veiligheidshalve geschat op 25 W per strekkende meter. Dat kan meer zijn en dat is alleen maar gunstig. In mijn situatie gaat het dan om 2 boringen van 80 m diep. Onder de grond is het tot enkele tientallen meters diep altijd 10 à 11 ˚C, ongeveer het jaargemiddelde van de buitentemperatuur. De bron bestaat uit een slang die in een lus naar beneden gaat. In deze slang zit bijvoorbeeld water met wat glycol tegen bevriezing. De pomp trekt het water uit de slang, koelt het een paar graden af en stopt het weer terug in de slang. In de grond wordt het dan weer opgewarmd tot ca. 10 ˚C. De energie die daarbij vrijkomt wordt binnen afgegeven aan de verwarming (net als bij de lucht/water warmtepomp). De COP is nagenoeg onafhankelijk van de buitentemperatuur omdat de bron zomer en winter nagenoeg dezelfde temperatuur heeft. Dit type warmtepomp heeft het grote nadeel dat de installatie aanmerkelijk duurder is. Dit komt vooral omdat, naast de kosten van de warmtepomp zelf, er ook een grondboring gedaan moet worden. Deze boring alleen al kost € 5000 of meer. Het is wél zo dat de subsidie op deze installatie wat hoger is in vergelijking met de lucht versie. De voordelen zijn ook groot: geen herrie, betrouwbaar, de verliezen in het systeem zijn aanmerkelijk minder en hierdoor hebben deze warmtepompen gemiddeld een SPF die in de buurt ligt van de 4,7 (SPF is COP, rekening houdend met het seizoen én rekening houdend met andere elektrische verbruikers). Op het moment van schrijven is mijn gemiddelde COP over de 7 wintermaanden 5,65 voor verwarming.
Zie https://www.bouw-energie.be/nl/blog/post/rendement-warmtepompen
Vanwege de relatief hoge COP wordt er minder elektriciteit gebruikt dan bij toepassing van een lucht/water warmtepomp met dezelfde energieopbrengst. Vooral in de winter is dit verschil groot. Hierdoor is het benodigde aantal zonnepanelen voor opwekking van de benodigde energie voor de warmtepomp minder, zodat eenvoudiger aan de eisen aan een energieneutraal huis kan worden voldaan. Een leuke bijvangst is dat deze warmtepomp in de zomer ook helemaal passief het huis kan koelen zonder dat het een noemenswaardige hoeveelheid elektriciteit verbruikt (alleen een vloeistofpompje blijft draaien). Empirisch heb ik vastgesteld dat de temperatuur van de bron zakt met ca. 2 graden per kW (continu). Het omgekeerde geldt ook. De brontemperatuur stijgt met een toegevoerd vermogen. Het herstel kent een relaxatietijd van een paar dagen.